Chibok
Changchang R. Sangma, NEHU, Tura
Chibok ku∙sik A∙chikku rokomrangoni mingsa ong∙a. Chibok ku∙sikko A∙chik a∙songni salgipeng jol Bugi chijolo donggipa manderang agana. Chibok ku∙sikko agangipa songrangara Karawen, Galwanggitok, Renggua, Dompai, Gatdora, Daruda, Rangmai, Bolchimda, Magapa, Bakata, Rangmai Aruak, Dabin, Wainabeng, Wa∙sa Slang aro Dasing Bibra ong∙a.
Chibok ku∙sikko agangiparang bang∙angjaengaha. Ripingna gisik nanggijanichi, A∙weko standard language dake jakkalanichi aro uamang A∙beng baksa dongbrinanichi Chibokrang ku∙siktangko jakkalangjaengaha. Chibok ku∙sik A∙weoni aditan dingtanga aro uamang aganaoba sul sale agana.

Chibok aro A∙weni dingtanggrikaniko ka∙mao bang∙gija mesokatenga:
Pronounrang
| Chibok | A·we |
|---|---|
| apana | anga |
| bigamai | ua |
| na·mai | na·a |
| angaini | an·ching |
| bigamai | bisong/uamang |
| na·mai | na·simang |
| uamai | uamang |
Sing·ani Kattarang
| Chibok | A·we |
|---|---|
| baisik? | badita? |
| marana | maina? |
| saate? | sawa? |
| batcha? | bachi? |
| banao? | bano? |
| maradakai? | maidake? |
| basgao? | basako? |
| mara? | mai? |
Somoirang
| Chibok | A·we |
|---|---|
| walni | pring |
| karisa | bilsisa |
| han∙tam | attam |
| muksunda | walsimsim |
| salmaji | saljatchi |
| ambonao | ambino |
| walmaji | waljatchi |
| ding∙kari | ding∙kari |
| sal dal∙a | salchua |
| wachikari | wachikari |
| sotmiao | sotnesalo |
| sikkam | sin∙kari |
| mang∙kari | da∙sikari |
| kari | kari (mikkang bilsi) |
| knapao | knal |
| da∙al | da∙al |
Me·surang
| Chibok | A·we |
|---|---|
| jabijak | me·su |
| mai | mi |
| jaba | bijak |
| mairong | merong |
| menda | gal·da |
| akeng | rita |
| maicheng | me·cheng |
| kimka | kimka |
| pentao | baring |
| balsat | samskal |
| kakkalik | akkaku kobok |
| kimchim | kimchit/alot |
| gomenda | akkaru gitchak /gominda |
| sura | steng |
| jengkal | jingka |
| ka∙rek | ka·rek/me·spe |
| jengkal wa∙trai | jingka dareng |
| gaiabatreng | gambilori/janesol |
| melaosi | nakap/genasi |
| apolka | sokpek/sokbok/apolka |
Do·orang
| Chibok | A∙we |
|---|---|
| dau | do·o |
| sena | do·reng |
| petcha | do·po |
| gaowa | do·ka |
| daumisel | do·mesal |
| tia | do·sik |
| daupilgim | do·pilgim |
| chochim | do·maski |
| daugrik | do·grik |
| sarik | saru/saruk |
Matburing aro Jo·ongrang
| Chibok | A∙we |
|---|---|
| matcha | matcha |
| chipu | chipu |
| dal∙gipa | mongma |
| matmachi | okgipu |
| achak | achak |
| matdeka | sapau |
| menggao | menggo |
| makkra | makkre |
| patchra | wak |
| matchru | matchuri |
| marakka | balgitchak |
| hurao | huro |
| moisi | chuna |
| ranggol | ranggol |
| chuna | do·bok |
| siol | peru |
| beng | beng·blok |
| chengbilak | snare |
| dilika | dipbilok |
| mangguak | mangguak |
| gan∙drak | gan·drak |
| dimari | me·pilip |
| chokota | glabeng |
| jajalakki | susuret/adasurang |
| lalik | alaring |
| ongang | gonggang/honghang |
Bol aro biterang
Chibok A∙we
taibrong te·brong
gaba udare
tairik te·rik
bolbok dongbing
gomila gomila/komila
sokjron sokchuan
gakji gakji/kakji
poma te·bret
mairagu me·rakku
cha∙grao cha·gro
taie te·e
kimdai kimde
gapil atiagola te·rik
maigong me·gong
kangkari angkil/kangkil/kangkri
mandal mandal
dauju gasampe
bolchu bolchu
emtali cheng
torua me·kin
mongkoli chirore
ampsri komperam
taikring te·kring
auro ambare
Salantio jakkalani bosturang
Chibok A∙we
bakgo babilsi
chari sorea
gora basing
rangel sam·dik
kattai atte
doka dikte
jakket mil·am
gati sel·u
gotchi gitchi
bil∙ak brak
sim kari
katti me·gol
tel to
dedu budu
naisal e·sal
satchuni smu/nenggol
a∙bol am·bol
patchol matta/gol·chok
mao wa·ani am·bol
bolju bolni am·bol
jompol jompol
pilja jang·ke
nokola me·dik
kal kalchi
bera bare/pakma
du∙a wa·ding
pli ken·chong
gasari nokpante
mitdai mitde
bolgro bolgro
wa∙sai wa·se
pakkrai pakkre
kam∙pai am·pok
ja∙gra ja·gra
Salantio jakkalgipa kattarang
Chibok A∙we
mimia ka·ding
nokking nokking
bagua me·bram|geda
jam jamadal
soga salgi
grao gro
chengao chengo
gepeng gipeng
haibu hai
raoa ro·a
habua aua
ban∙da kan·dika
wal∙tom wal·tim
damsrong srong
gamatja gamcha
biskat menil
pentalong longpen
joma saa
naitaoa nitoa
abi baba
adoi ade
a∙ai ai|ama
doi bi·sa
nia nio
dikgu sadu
hao o·bite
mikrin mikron
chul kni
selabak sre
bai abi
Verbrang
Chibok A∙we
he∙bajok re∙baaha
gopa golpoa
rajuman∙a kratcha∙a
atchonga asonga
goia tusia
janaia jania
mimia ka∙dinga
habua aua
pipia ki∙sia
ka∙rekreka chisata
rang∙singsinga ka∙onanga
ma∙manna ma∙sia
Adverbrang
| Chibok | A∙we |
|---|---|
| namaidakai | namedake |
| hadika | adita |
| rakai | gong∙rake |
| jrenjren | sulsul |
| indakpilai | indakpile |
| bu∙a | tol∙a |
| saka | kosak |
| aleka | sambao |
Chimik | Vol 6 No 11, August 2023
